چرا باید در دوران بارداری وزن اضافه كنم؟
اولین و مهمترین نكته ای كه باید مورد توجه قرار دهید این است كه شما بپذیرید كه در این دوران به تدریج وزن اضافه خواهید كرد! این افزایش وزن برای شما ضروری است چرا كه بدن شما باید تغییر كند تا پذیرای فرزندتان برای شروع زندگی باشد.
اگر در گذشته با انواع رژیمهای لاغری دست و پنجه نرم كرده اید یا حتی اگر تاكنون هیچ رژیمی را امتحان نكرده اید، شاید برایتان مشكل باشد كه بپذیرید افزایش وزن در طول حاملگی امری طبیعی است و باید رخ دهد. شاید وقتی روی ترازو می روید و می بینید كه عقربه آن هر بار وزن بیشتری را نشان می دهد احساس نارضایتی كنید. بهتر است بدانید بخش عمده ای از اضافه وزن شما مربوط به موارد زیر خواهد بود:
- هنگام تولد، نوزاد شما حدود 3000 تا 3500 گرم وزن خواهد داشت.
- در طول بارداری، لایه عضلانی رحم شما بطور قابل ملاحظه ای رشد كرده و حدود 900 گرم به وزن آن اضافه خواهد شد.
- جفت و ضمائم آن، كه مواد غذایی را به جنین شما می رساند حدود 600 گرم وزن دارد.
- سینه های شما حداقل 400 گرم اضافه وزن پیدا می كند.
- حجم خون در بدن شما بالغ بر 1200 گرم افزایش می یابد.
- مقادیری مایع در لابلای بافتهای بدن شما و بصورت مایع آمنیوتیك در اطراف جنین ایجاد می شود كه حدود 2600 گرم وزن خواهد داشت.
- بعلاوه ممكن است مقادیری بافت چربی در طول بارداری در بدن شما تجمع یابد كه بعنوان ذخیره انرژی برای دوران شیردهی كاربرد خواهد داشت و می تواند حدود 2500 گرم در نظر گرفته شود.
به این ترتیب در پایان دوران حاملگی شما بیش از 11 كیلوگرم نسبت به زمان قبل از حاملگی اضافه وزن خواهید داشت و بسیار مهم است كه به یاد داشته باشید افزایش وزن حین بارداری برای سلامت شما و جنین ضروری است و بخش عمده ای از این اضافه وزن با تولد نوزادتان و بخش دیگر با گذشت زمان كوتاهی پس از زایمان از بین خواهد رفت. بهتر است بیش از آنكه به فكر اضافه وزن باشید، به آنچه می خورید توجه نشان دهید. حذف غذاهای آماده و بی ارزش و نیز انجام منظم فعالیت و ورزشهای دوران بارداری (بهتر است در اولین جلسه مراقبتهای بارداری در مورد ورزشهایی كه می توانید انجام دهید سوال نمائید) می تواند تاثیر مثبتی در احساس شما نسبت به افزایش وزن بارداری ایجاد كند.
چقدر افزایش وزن برای من مناسب است؟
مقدار افزایش وزن برای خانمهای باردار متفاوت است و بستگی به قد و وزن پیش از بارداری آنها دارد. معمولا این مقدار بصورت یك محدوده و نه یك عدد ثابت در نظر گرفته می شود و بر اساس شاخص توده بدنی یا BMI محاسبه می شود. شما نیز می توانید با استفاده از محاسبگر نی نی سایت و با وارد كردن قد و وزن قبل از حاملگی BMI خود را محاسبه كرده و مقدار افزایش وزن مطلوب خود را در دوران بارداری بدست آورید.
آیا لازم است كه در دوران بارداری وزن خود را اندازه گیری كنم؟
در گذشته نه چندان دور، حانمهای باردار در هر ویزیت مراقبتهای دوران بارداری باید وزن كشی می شدند. این موضوع بسیاری از خانمها را دلخور می كرد و با توجه به اینكه در بسیاری از موارد پزشك یا ماما از وزن پیش از حاملگی خانم حامله آگاهی نداشتند، نمی توانستند در مورد سلامت و افزایش وزن مورد انتظار وی نظر قطعی داشته باشند. امروزه توصیه می شود كه در اولین قرار ملاقات (و حتی قبل از آن) اندازه گیری وزن انجام شود و با محاسبه BMI افزایش وزن مطلوب در دوران بارداری محاسبه شود.
اندازه گیری هفتگی وزن به شما كمك خواهد كرد كه كنترل بیشتری بر اضافه وزنتان داشته باشید و ممكن است در برخی مواقع لازم باشد قبل از اینكه میزان افزایش وزن از كنترل شما خارج شود، مقدار یا نوع خوراك خود را تعدیل كنید.
افزایش وزن بیش از حد چه عواقبی خواهد داشت؟
بعضی از دردها و ناراحتی های دوران بارداری با افزایش وزن ارتباط دارند. كمر درد و احساس زمختی و بیقوارگی از موارد شایع این عوارض هستند. البته باید شكرگزار باشیم كه مركز حفظ تعادل به هر حال با این افزایش وزن سریع تطابق كرده و مركز ثقل بدن ما را مجددا تنظیم می كند. بسیاری از خانمها از تورم پاها و بخصوص در قسمت مچ و قوزك پا شكایت دارند، البته این تورم ناشی از افزایش مقدار خون و آب بین بافتهای بدن است و بطور طبیعی در طول بارداری رخ می دهد و با افزایش وزن ناشی از چاق شدن در حاملگی تفاوت دارد.
نكته بسیار مهم: در صورت مشاهده تورم ناگهانی در دستها و صورت بلافاصله با پزشك یا مامای خود تماس بگیرید، ممكن است دچار یكی از عوارض خطرناك دوران بارداری به نام پره اكلامپسی شده باشید.
چگونه از شر این همه اضافه وزن خلاص خواهم شد؟
قبل از هر چیز، داشتن یك رژیم غذایی سالم در طول حاملگی بسیار كمك كننده خواهد بود، بعلاوه می توانید انواعی از فعالیتهای ورزشی مناسب در دوران بارداری را با نظر پزشك معالجتان انجام دهید. بخش عمده ای از اضافه وزن بارداری شما همچنانكه پیشتر ذكر شد، پس از زایمان از بین می رود. معمولا بیشتر مادران از در طول 6 هفته پس از زایمان كاهش وزن قابل ملاحظه ای پیدا می كنند. بعد از زایمان نیز همان تغذیه سالم را ادامه دهید با این تفاوت كه بهتر است با یك متخصص تغذیه نیز مشورت كنید تا بخصوص در صورت شیردهی رژیم مشخصی را برای شما در نظر بگیرد. به این ترتیب مقادیر زیادی از اضافه وزن دوران بارداری را در مذت زمان مناسب از دست خواهید داد. با این حال نباید انتظار داشته باشید كه اضافه وزنی كه طی 9 ماه ایجاد شده بسرعت كاهش یابد، گاهی به همان مدت زمان یا بیشتر نیاز دارید تا به وزن اولیه خود باز گردید.
منبع: نی نی سا
