حمام کردن نوزاد یک روزه از نظر علمی کار صحیحی است یا نه؟به نظر شما بهترین زمان اولین حمام نوزاد بعد از تولد چه زمانی است؟ در این مقاله به‌روزترین نظر متخصصان را درباره این موضوع با هم مرور می‌کنیم. اگر در آینده‌ای نزدیک پدر و مادر می‌شوید و استرس حمام کردن بدن کوچک و لغزنده نوزاد را دارید اصلا نترسید و حمام کردن نوزاد را به تاخیر نیاندازید. بسیاری از پدر و مادرها این حس شما را تجربه کردند. با ما همراه باشید و روش علمی و توصیه شده حمام کردن نوزاد را در ادامه بخوانید و تمرین کنید.
نوزاد یک روزه را حمام کنیم یا نه؟
از نظر سازمان بهداشت جهانی (who) بهتر است نوزاد را در ۲۴ ساعت اول تولد حمام نکنیم. اگر هم دوست دارید که نوزاد را پس از تولد حمام کنید حداقل ۶ ساعت بعد از به دنیا آمدن نوزاد این کار را انجام بدهید تا نوزاد در این مدت از زندگی رحمی خارج شده باشد و تماس و پیوند بین مادر و نوزاد برقرار شده باشد. انجمن پرستاران بهداشت زنان، مامایی و نوزادان هم (AWHONN) توصیه می‌کند که اولین حمام را زمانی انجام دهید که ثبات قلبی-تنفسی نوزاد به دست آمده باشد به این معنی که تا 2 ساعت پس از زایمان منتظر بمانید . علت این موضوع دلایل زیر است:
- ورنیکس: باید صبر کنیم تا علایم حیاتی نوزاد ثابت و باقی مانده مایع ورنیکس (همان ماده سفید رنگ روی پوست) روی بدن نوزاد پس از تولد دست نخورده بماند تا خود به خود از بین برود. این لایه که در بین هفته ۳۶ تا ۳۸ بارداری روی بدن نوزاد تشکیل می‌شود، بدن کودک را مرطوب و از عفونت پیشگیری می‌کند.
- دمای بدن نوزاد: همچنین برای حمام کردن نوزاد باید صبر کنیم تا دمای بدن نوزاد تثبیت شود چون تا یکساعت بعد از تولد خطر از خطر هیپوترمی وجود دارد.
- تماس پوست به پوست مادر و نوزاد: بعد از تولد شیر دادن مادر به نوزاد در حالی که تماس پوستی دارند برای کاهش اضطراب و برقراری پیوند مادر و نوزاد بسیار مهم است. حمام زورهنگام ممکن است این ارتباط را مختل کند.
حمام کردن نوزاد یک روزه چند بار در هفته انجام می‌شود؟
اگر بعد از هربار تعویض پوشک ناحیه پوشک نوزاد را به دقت و به درستی تمیز می‌کنید، توصیه کلی ما ۲ تا ۳ بار حمام کردن نوزاد در هفته برای نوزادان تازه متولد شده است. شما می‌توانید بر اساس نیاز کودک و ترجیح خود این برنامه را بازتنظیم کنید. ولی یادتان باشد حمام کردن بیش از حد می‌تواند باعث خشکی پوست و کاهش باکتری‌های طبیعی روی پوست کودک شما شود و به طور بالقوه خطر ابتلا به اگزما را در اواخر دوران کودکی افزایش دهد. مدت زمان حمام نوزاد تازه متولد شده باید فقط حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه باشد، به خصوص اگر نوزاد شما پوست خشک یا حساسی دارد.
تماس با آب برای رشد نوزاد بسیار موثر است و شادابی کودک را به همراه دارد مخصوصا اگر دلبند شما عاشق آب بازی باشد و در حمام کیف کند. اما همین آب باعث خشکی پوست نوزاد می‌شود. برای پیشگیری از این موضوع می‌توانید از انواع لوسیون یا کرم‌های مرطوب کننده نوزاد ارگانیک و طبیعی متناسب با نوع پوست کودک، پس از حمام کردن نوزاد استفاده کنید. این محصولات رطوبت پوست کودک را حفظ می‌کند و از التهابات پوستی جلوگیری می‌کند. البته به شرطی که این محصولات کاملا طبیعی و عاری از مواد شیمیایی باشد.
مشاهده و خرید انواع لوسیون و مرطوب‌کننده ارگانیک نوزاد
بهترین زمان برای حمام نوزاد تازه متولد شده (صبح یا شب؟)
حمام کردن نوزاد در صبح یا شب کاملا به برنامه شما و ویژگی شخصیتی فرزندتان ارتباط دارد. زمانی را انتخاب کنید که آرامش دارید، عجله ندارید و برنامه روزانه شما با انجام کار حمام کردن نوزاد تداخل ندارد. برخی از والدین حمام صبحگاهی را انتخاب می‌کنند، درست زمانی که نوزادانشان هوشیار است. چون برخی از نوزادان بعد از حمام شاداب‌تر و سرحال‌تر می‌شوند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند حمام کردن نوزاد بخشی از یک مراسم آرامش‌بخش قبل از خواب باشد. در هر صورت اگر نوزاد خود را بعد از شیر دادن حمام می‌کنید، ابتدا کمی صبر کنید تا غذای نوزاد هضم شود و عاروق بعد از غذا را زده باشد تا در حمام دچار مشکل نشود.
ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش ﺑﺮای ﺣﻤﺎم کردن ﻧﻮزاد چیست؟
حمام کردن نوزاد یک روزه نیاز به مراقبت و توجه ویژه دارد، زیرا پوست نوزاد ظریف است و هنوز در حال تطبیق با زندگی خارج از رحم است. واقعیت این است که تجربیات واقعی مادران که نوزاد دارند درباره حمام کردن نوزاد بسیار متفاوت است. بسیاری از مادران ترس از لیزخوردن بچه هنگام حمام یا سرماخوردن او دارند. بعضی از والدین از ترس تا چند هفته حتی نوزاد را به حمام نمی‌برند مبادا آب در چشم و گوش بچه برود یا حتی تا یکسالگی دلبندشان، کودک را به مادربزرگ میسپارند تا به حمام برود. از نظر بسیاری از مادران هم حمام کردن نوزاد بسیار آسانتر از چیزی است که فکر می‌کنید فقط کافی است که نترسید و سرعت عمل داشته باشید.
در ادامه درباره نحوه اولین حمام نوزاد به صورت اصولی و از زبان یک مادر با تجربه می‌گوییم که چگونه فرزندتان را ایمن حمام کنید. همراه ما باشید.
حمام اسفنجی نوزادان
برای حمام کردن نوزاد یکروزه تا دو هفته اول و تا زمانی که بند ناف نوزاد بیفتد، توصیه می‌شود به جای حمام مرسوم و کلاسیک کودک خود را با اسفنج حمام کنید. این مدل حمام کردن نوزاد ممکن است یک یا دو هفته انجام شود.
لوازم مورد نیاز برای حمام نوزاد یک روزه
- کاسه آب گرم
- اسفنج یا یک پارچه شستشوی نرم
- دو عدد حوله
- پوشک و لباس تمیز
مراحل حمام کردن نوزاد با اسفنج
۱. محیط را آماده کنید
برای جلوگیری از سرد شدن نوزاد، مکان حمام کردن نوزاد باید دمای مناسبی داشته باشد. این مکان باید گرم با سطح صاف باشد. پیشخوان حمام یا آشپزخانه، میز تعویض پوشک برای این کار مناسب است.
۲. لباس کودک خود را درآورید
کودک خود را روی یک سطح صاف و ایمن بخوابانید . لباس نوزادتان را درآورده و او را در حوله بپیچید. کودک خود را در محل آماده شده به پشت بخوابانید. برای گرم نگه داشتن نوزاد، فقط قسمت هایی از بدن کودک را که در حال شستشو هستید، در معرض دید قرار دهید.
۳. شستن بدن نوزاد
برای اولین حمام نوزاد، از یک اسفنج آغشته به آب ساده یا شامپو مخصوص نوزاد استفاده کنید. شامپو باید مخصوص نوزاد و ارگانیک و ملایم باشد. به چین‌های زیر بازو، پشت گوش، دور گردن و ناحیه پوشک توجه ویژه‌ای داشته باشید. همچنین بین انگشتان دست و پای کودک خود را بشویید.
۴. تمیز کردن صورت نوزاد
با استفاده از یک گلوله پنبه‌ای مرطوب یا اسفنج، صورت کودک خود را به آرامی پاک کنید، از چشم‌ها شروع کنید و به سمت بیرون حرکت کنید. برای هر چشم از یک تکه پنبه تازه استفاده کنید.
5. شستن ناحیه پوشک
پوشک را بردارید و ناحیه تناسلی را با پنبه تازه و آب گرم تمیز کنید. با احتیاط خشک کنید، به خصوص نواحی بدن که دارای تا و چین است مثل ران و دست نوزاد.
6. مراقبت از بند ناف
اگر سطح بند ناف کثیف است، آن را به آرامی با یک پارچه مرطوب تمیز کرده و خشک کنید. از خیس کردن آن خودداری کنید.
7. خشک کردن نوزاد
بلافاصله بعد از حمام کردن نوزاد خود را در حوله بپیچید تا گرم بماند. او را کاملا خشک کنید و لباس تمیز بپوشانید. همیشه دو حوله همراه داشته باشید. احتمال ادرار و پی پی نوزاد در روزهای اول زیاد است. اگر حوله اول را از دست دادید حوله زاپاس در محیط حمام در دسترس داشته باشید.
مشاهده و خرید انواع حوله نوزادی
حمام سنتی نوزاد
هنگامی که بند ناف افتاد و بهبود یافت، می‌توانید برای حمام کردن نوزاد به روش کلاسیک و مرسوم از وان نوزاد داخل حمام یا سینک ظرفشویی استفاده کنید.
مراحل حمام سنتی
۱. حمام را آماده کنید
وان کودک در حمام یا یک سینک تمیز را با حدود 2 اینچ (5 سانتی‌متر) آب ولرم پر کنید. همیشه دمای آب را با مچ یا آرنج خود چک کنید تا مطمئن شوید که گرم است اما داغ نیست. آب حمام را در حدود 100 فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) هدف بگیرید. مطمئن شوید که محیط گرم و راحت است. اگر خیالتان از بابت چک کردن دما به این روش راحت نیست دماسنج داخل آب تهیه کنید. دماسنج حمام ب آ با قابلیت شناور ماندن روی آب را هم دارد.
۲.کودک را صحیح در دست بگیرید
کودک خود را محکم نگه دارید، سر و گردن او را با یک دست نگه دارید و با دست دیگر آن را در آب پایین بیاورید. از بازوی غیر غالب خود برای حمایت از سر و گردن کودک و از دست دیگر برای نگه داشتن و هدایت بدن کودک به داخل آب استفاده کنید.
اما یک روش مطمئن برای سر نخوردن نوزاد بر اساس تجربیات مادران استفاده از توری یا آسانشور درون وان نوزاد است.
تجربه آسانشور از زبان مادران؛ « در وان توری یا آسانشور نوزاد گذاشتم که اگر هم سر خورد مشکلی پیش نیاد اگه توری خریده باشید که بچه روش راحت میخوابه و می‌تونید به راحتی حمام کردن رو شروع کنید. »
مشاهده و خرید انواع وان و آسانشور نوزادی
اگر دوست ندارید از آسانشور استفاده کنید یکی ز محصولات به‌روز و کارآمد وان حمام نوزادی برند معتبر ب ب ژو است. این وان محیطی شبیه محیط جنین در رحم مادر به وجود می‌آورد و پدر یا مادر می‌توانند به تنهایی نوزاد را حمام کنند.
۳. به آرامی شستشو را انجام دهید
برای شستن بدن نوزاد از یک دستمال یا لیف نرم استفاده کنید و سر او را بالای آب نگه دارید. استفاده از لیف با جای دست به شما کمک می‌کند تا بدن نوزاد را راحتتر لیف بکشید.
۴. خشک کردن بدن کودک
هنگامی که حمام کردن نوزاد تازه متولد شده کامل شد، کودک خود را با احتیاط از سینک بیرون بیاورید و از سر و گردن او حمایت کنید. اگر از همسرتان کمک می‌گیرید از او بخواهید قبل از تمام شدن مراحل حمام با حوله خشک منتظر کنار شما باشد. به محض تمام شدن حمام کردن نوزاد، فوراً او را در یک حوله بپیچید تا بدنش گرم و کاملاً خشک شود.
سپس با حوصله به چین‌های پوستی اعضای بدن کودک را خشک کنید. این نکته بسیار مهمی است که از مشکلات پوستی جلوگیری می‌کند. می‌توانید پس از خشک کردن کودک خود را به آرامی ماساژ دهید تا به آرامش او کمک کنید و از لوسیون‌های مرطوب کننده استفاده کنید.
خوب است از زبان مادرانی که تجربه حمام کردن نوزاد را دارند بدانید که « حموم زود به زود هم بچه رو سرحال میکنه هم ترشحات بینیش رو کم میکنه هم کمتر مریض میشه فقط حموم رو نباید طول بدی باید سرعت عمل داشته باشی تا خسته نشه و بخار حموم نگیردش. در طول حموم هم براش شعر بخون تا ارامش داشته باشه و از حموم لذت ببره »
نکات ایمنی برای اولین حمام نوزاد
- از حمام کردن نوزاد بلافاصله پس از شیر خوردن یا زمانی که او گرسنه یا خسته است خودداری کنید.
- نوزاد در عمق کمتر از ۵ سانتی‌متر هم احتمال غرق شدن دارد پس هرگز حتی برای چند ثانیه نوزاد را داخل وان تنها نگذارید.
- برای ماه اول فقط از آب ساده استفاده کنید. از مصرف صابون و لوسیون تا زمان توصیه پزشک اطفال خودداری کنید.
- اطمینان حاصل کنید که سینک ثابت و در ارتفاعی راحت برای شما قرار دارد تا هنگام حمام کردن کودک از فشار آوردن به کمر خود جلوگیری کنید.
- بدن کودک شما باید بالای آب بماند. برای گرم نگه داشتن آنها در طول حمام، مرتباً روی آنها آب گرم بریزید.
- هنگامی که کودک به سن ۶ ماهگی رسید می‌توانید از صندلی حمام استفاده کنید و دیگر نگران لغزندگی نباشد.
سوالات متداول
بهترین دمای آب برای حمام کردن نوزاد چقدر است؟
آب حمام برای حمام کردن نوزاد باید ولرم و بین ۳۸- ۳۹ درجه سانتیگراد باشد. بنابراین آب نباید خیلی گرم یا خیلی سرد باشد.
ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش ﺑﺮای خواباندن ﻧﻮزاد در وان چیست؟
شما می‌توانید با یک دست سر و گردن نوزاد را بگیرید و با دست دیگربه آرامی بدون نوزاد را بشویید وبرای شستن هدایت کنید. یک راه ایمن برای حمام کردن نوزاد تازه متولد شده استفاده از آسانشور داخل وان حمام است.
چقدر آب برای حمام کردن نوزاد کافی است؟
توصیه کلی این است که برای حمام نوزاد وان را حدود ۵ سانتی‌متر از آب پر کنید . اصلا و ابدا کودک را تنها داخل وان نگذارید و برای لحظه‌ای اورا ترک نکنید.
موهای نوزاد را چگونه بشورم؟
برای شستن موی نوزاد از آب ولرم استفاده کنید و فقط یک قطره از شامپو ملایم و مخصوص نوزاد را روی سر ماساژ دهید سپس با یک فنجان کوچک آب یا با دستمال مرطوب در حالی که دست خود را روی پیشانی نوزاد گرفتید آبکشی کنید . مواظب باشید آب به داخل چشم نوزاد نرود.
جمع‌بندی
در این مقاله از کودکو تلاش کردیم تا درباره باید و نبایدهای حمام کردن نوزاد یکروزه صحبت کنیم. می‌دانیم که اولین حمام نوزاد از استرس زا ترین کارهایی است که وقتی تازه پدر و مادر شده اید تجربه می‌کنید. پس فراموش نکنید که حداقل ۲۴ ساعت بعد از تولد زمان بدهید و سپس کودک را بشویید. برای حمام کردن نوزاد تازه متولد شده از روش استفاده از اسفنج حداقل تا افتادن بند ناف استفاده کنید. مراحل این روش آسان و ایمن را در مقاله به تفصیل توضیح دادیم.
از زمانی که نوزاد به اصطلاح کمی جون گرفت و بند ناف او به سلامتی افتاد می‌توانید از روش حمام سنتی داخل سینک یا وان حمام مخصوص نوزاد استفاده کنید. مراحل و وسایل مورد نیاز را به طور کامل توضیح دادیم. یادتان باشد که حمام کردن زمانی کامل می‌شود که چین و تای بین دست و پای نوزاد را به طور کامل خشک کنید و از لوسیون و مرطوب کننده استفاده کنید تا از خشکی پوست جلوگیری کنید. حالا نوبت ماساژ و یک خواب مطبوع است. حمام کردن فرصتی برای پیوند بین کودک و والدین است . نترسید و از این فرصت استفاده کنید!
